Parmenid

Parmenides
Παρμενίδης
Doğum tarixi	ən tezi e.ə. 515 və ən geci e.ə. 510
Vəfat tarixi	təq. e.ə. 470[1]
İstiqaməti	Sokrataqədərki fəlsəfə, Eleya məktəbi
Əsas maraqları	fəlsəfə, Qədim yunan fəlsəfəsi[2]
Təsirlənib	Efesli Heraklit
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Antik fəlsəfə

Yunan fəlsəfəöncəsi dövrü (e. ə. VII yüzilliyə qədər) Orfizm  • Homer  • Hesiod  • Ferekid  • Yeddi yunan müdriki  • Epixarm

Qədim yunan fəlsəfəsi (e. ə. VII–IV yüzilliklər) Milet məktəbi Fales  • Anaksimandr  • Anaksimen Elea məktəbi Ksenofan  • Parmenid  • Eleyalı Zenon  • Melissus Müstəqil filosoflar Heraklit  • Anaksaqor  • Empedokl Pifaqorçular Pifaqor  • Filolaus  • Hippas  • Arxitas  • Alkmeon Qədim yunan atomçuları Levkipp  • Demokrit Sofistlər "Böyük" sofistlər → Protaqor  • Prodikus  • Qorqias  • Hippias "Kiçik" sofistlər → Trasimaxus  • Likofron  • Kritius  • Alkidamas Klassik yunan fəlsəfəsi 1. Sokrat və sokratçılar: Kiniklər → Antisfen  • Diogen  • Bion Boristenes  • Kerkidas  • Kratet və Hipparxia Kirenaçılar → Aristipp  • Hegesias  • Annikeris  • Teodorus  • Evhemerus Meqaraçılar → Evklides  • Stilpon  • Evbulides  • Diodorus Kronus Eretriyaçılar → Elidalı Fedon  • Eretriyalı Menedem 2. Platon və erkən platonçular: Spevsippus  • Ksenokrates  • Polemon  • Krates  • Heraklides  • Eudoksus  • Arkesilaus 3. Aristotel və erkən peripatetiklər: Teofrastus  • Evdemus  • Straton  • Dikearxus  • Aristarxus  • Demetri  • Aristoksenus

Ellinizm dövrünün fəlsəfəsi (e. ə. IV–I yüzilliklər) Skeptisizm Pirron  • Enesidemus  • Aqrippa Epikürçülük Epikür  • Lukretius Peripatetizm Rodoslu Andronikus Platonizm Karneades  • Kliptomaxus  • Filon Larissalı 'Stoaçılıq' Erkən dövr → Kitiyalı Zenon  • Xrisippus  • Kleantes Orta dövr → Panetius  • Posidonius

Qədim Roma dövrünün fəlsəfəsi I–V yüzilliklər Skeptisizm Sekst Empirik Stoaçılıq Seneka  • Epiktet  • Mark Avreli  • Siseron Peripatetizm Afrodisialı Aleksandr Orta platonizm Alkinous  • Apuleyus  • Qalen  • Plutarx  • Maksim  • Filon  • Selsus  • Teon Neoplatonizm Roma məktəbi → Ammonius Sakkas  • Plotin  • Porfirius  • Amelius Apameya məktəbi → Yamblix  • Sopater Perqama məktəbi → Sallustius  • Yulian Avqust Afina məktəbi → Afinalı Plutarx  • Proklus  • Marinus  • Simplikius  • Damaskius İskəndəriyyə məktəbi → Hierokles  • Hipatiya  • İoann Filoponus Antik dini təlimlər Qnostisizm  • Hermetizm  • Mitraizm Neopifaqorçuluq → Apollonius  • Nikomaxus  • Numenius  • Moderatus Erkən Xristian fəlsəfəsi Klement  • Origen  • Avqustin Avrelius  • Boesius  • Saxta Dionisius Areopagit

Parmenides (yun. Παρμενίδης, təxminən E.ə. 540 – E.ə. 470) — qədim yunan filosofu, Ksenofanın tələbəsi, Elea fəlsəfi məktəbinin nümayəndəsi^[3].

Parmenides Heraklitin müasiri olmuşdur. Onun fəlsəfi çiçəklənmə dövrü e.ə V əsrə təsadüf etmişdir. O, cənubi İtaliyanın Elea şəhərində yaşamışdır. Güman olunur ki, Parmenid öz doğma şəhərində ictimai və siyasi həyatda, xüsusən, qanunların hazırlanmasında aktiv iştirak etmiş, çox hörmətli vətəndaş olmuşdur^[4].

Parmenides “Təbiət haqqında” adlı kitabın yazarı sayılır. Ancaq bu kitabın özü deyil, onun bəzi fraqmentləri dövrümüzə gəlib çatmışdır^[5]. Metafizikanın əsəslarını o qoymuşdur^[6].

1. ↑ Die Fragmente der Vorsokratiker (q.yun.). / red. (not translated to grc), (not translated to grc) 1903.
2. ↑ Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
3. ↑ Парменид Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine // Энциклопедия античных писателей
4. ↑ Парменид Arxivləşdirilib 2016-03-15 at the Wayback Machine // Энциклопедия мифологии
5. ↑ Парменид. Фрагменты. О природе. Arxivləşdirilib 2020-11-04 at the Wayback Machine // Фрагменты ранних греческих философов / Составитель Лебедев А.В.: Наука, 1989, s. 286-298.
6. ↑ О’Мара Д. Трансформация метафизики в поздней античности Arxivləşdirilib 2015-11-17 at the Wayback Machine // Scholae. Философское антиковедение и классическая традиция. Т. 3. № 2. 2009. С. 416—432